Expositie Alphonse Mucha

Locatie: Kunstmuseum, Den Haag

De tentoonstelling 'Alphonse Mucha – Art Nouveau in Parijs' in het Kunstmuseum in Den Haag is een lust voor het oog en geeft een mooi en breed beeld van leven en oeuvre van de Tsjechische kunstenaar. 

Je kon er aan het eind van de negentiende eeuw niet omheen: weelderige illustraties van sierlijke vrouwen, omringd door gestileerde bloemen en zwierige lijnen. Zeven jaar nadat de Tsjechische kunstenaar Alphonse Mucha (1860-1939) in Parijs arriveert, wordt hij van de ene op de andere dag wereldberoemd met zijn affiche Gismonda (1894), ontworpen voor de superster van het theater: Sarah Bernhardt. Le style Mucha is niet veel later synoniem gaan staan voor de Art Nouveau, de moderne stroming die het straatbeeld van de Franse hoofdstad domineerde.



In samenwerking met de Mucha Foundation, toont Kunstmuseum Den Haag dit voorjaar een ruime selectie van het werk dat Alphonse Mucha zo beroemd maakte. Samen met delen uit de eigen collectie, waaronder kleurrijk glas en spectaculaire kostuums uit de late negentiende eeuw, geeft het museum een uniek beeld van het Parijs van Mucha - de plek waar het allemaal begon. 

Na het begin van zijn artistieke loopbaan in Moravië (het huidige Tsjechië), Wenen en München, vertrekt Alphonse Mucha in 1887 naar Parijs. Parijs, met al haar kunstacademies, galeries en musea, is het centrum van de West-Europese kunst en op dat moment de uitgelezen plaats voor een jonge kunstenaar. Als schilder kent Mucha in de eerste jaren in Parijs weinig succes; om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien werkt hij als illustrator.

De kunstenaar krijgt in 1894 de opdracht van zijn leven: een affiche voor Gismonda, een van de producties van theaterlegende Sarah Bernhardt. Mucha beeldt Bernhardt levensgroot af, als een goddelijke, tijdloze verschijning, omringd door aureolen van mozaïek, zwierige lijnen en gestileerde florale patronen. Dit affiche is zelfs zó populair dat het van straat wordt gestolen. Naast een meerjarig contract bij Bernhardt, kan hij op vele andere opdrachten rekenen voor onder andere affiches, verpakkingen, boekomslagen en juwelen. 

Mucha's karakteristieke stijl, le style Mucha, is synoniem gaan staan voor wat in Frankrijk Art Nouveau genoemd wordt. In Nederland wordt het Nieuwe Kunst genoemd, maar wordt het vooral bekend als slaoliestijl, in Duitstalige gebieden wordt het aangeduid als Jugendstil. Zijn wijdverspreide posters maken van Parijs een openluchtmuseum, waar zijn kunst voor iedereen op straat te bewonderen is. Drukkerij F. Champenois stelt in 1896 voor om zijn razend populaire illustraties niet alleen voor reclamedoeleinden te gebruiken maar als decoratieve panelen te verkopen. Dit wordt een groot succes. 



Tentoonstelling 
Kunstmuseum Den Haag toont het werk waarmee Alphonse Mucha zo beroemd werd: affiches en illustraties, en ontwerpen voor toegepaste kunst, allemaal tegen de achtergrond van het bruisende Parijs van het fin de siècle. Laat negentiende-eeuwse kostuums belichamen de flanerende Parijzenaren langs de boulevards, terwijl kleurrijk glas van Émile Gallé en Moser & Sohne uit dezelfde periode laat zien hoe nauw verbonden het werk van Mucha en de Art Nouveau is. Mucha is vooral bekend van zijn affiches en natuurlijk ontbreken die niet op de tentoonstelling. Maar Kunstmuseum Den Haag toont een veel breder beeld van de meester van de art nouveau. 

Het museum mocht daarbij putten uit de enorme collectie van de Mucha Foundation. Er zijn tekeningen en eigen glasontwerpen. Er is het meer symbolistische werk van Le Pater. Er zijn foto's, die Mucha maakte als studiemateriaal. Te zien is hoe hij schetsen van bloemen stileerde tot stijlfiguren die hij zelfs in een handboek vastlegde. En hoewel de tentoonstelling focust op de Parijse periode, zijn er ook heel wat latere werken met Tsjechische invalshoek te bewonderen.

Ook wordt er aandacht besteed aan de herontdekking van Mucha's werk in de jaren zestig, en hoe zijn stijl resoneert met de popcultuur, flowerpower en Woodstock, te zien in de ontwerpen van platenhoezen en concertposters van bands als Martha & The Vandellas, The Grateful Dead, The Rolling Stones en Pink Floyd. Bloemen tooiden weer de haren van meisjes en de natuur werd opnieuw inspiratiebron van de kunst. Kunstmuseum Den Haag laat zien onder welke omstandigheden Alphonse Mucha wereldberoemd kon worden, en blijven.

Alphonse Mucha – Art Nouveau in Parijs
Kunstmuseum Den Haag
zaterdag 5 februari tot en met zondag 3 juli 2022